آموزههای مهم بودا
چهار حقیقت آموزهی اصلی بودا را تشکیل میدهد که عبارتند از:
1-رنج (Dukkha): زندگی درد و رنج بی پایان است.
2-خاستگاه رنج (Samudaya): تشنگی که همان وابستگی به هر یک از مظاهر دنیا است خاستگاه رنج است. مثلا انسان با زبان مزهای را میچشد و لذت این مزه از بین میرود ولی تشنگی به آن مزه باقی میماند و این تشنگی انسان را رنج میدهد.
3-توقف رنج (Nirodha): باید تشنگی را که خاستگاه رنج است از بین برد.
4-راه توقف رنج (Magga): راه توقف رنج راه اصیل هشتگانه نام دارد که قانون بزرگ زندگی را میآموزد.
راهبان از بودا پرسیدند راه درست کدام است؟ بودا پاسخ داد: راه میانهی بین لذت و رنج است که از راه هشتگانه زیر به دست میآید:
۱ -دیدگاه درست: عقیده به اینکه راستی و درستی راهنمای انسان است.
۲ -اندیشه درست: اگر انسان همواره آرام و خوش اخلاق باشد به هیچ موجود زندهای آسیب نمیرساند.
3 -سخن درست: انسان هرگز دروغ نمیگوید و به زشتی و درشتی لب باز نمیکند.
۴ -رفتار درست: انسان هرگز دزدی نمیکند، دست به خون کسی نمیآلاید و کاری نمیکند که روزی پشیمانی آورد.
۵ -معاش درست: یعنی آدمی هرگز کاری که زشت است انجام نمیدهد، ربا نخورد و ریا نورزد و از مال دزدی کسب نکند.
۶ -کوشش درست: یعنی آدمی همواره در پی نیکی بکوشد و از آنچه زشت است بپرهیزد.
۷ -توجه درست: یعنی آدمی همواره آرام باشد و نگذارد که شادی و غم اندیشه او را دگرگون سازد.
۸ -تأمل درست: منظور از تأمل درست این است که سالک به اندازهای به مدیتیشن و توجه ادامه دهد تا دل و دیدهاش یکی شود و چیز واحدی را ببیند یعنی دل او به نوعی وحدت برسد و از کثرتها جدا شود. در بحث تأمل درست باید دقت کرد زیربنای ۷ قانون بالا از نظر بودا است.
(ر.ک: رستمی، قرائی، اکبرنیا و موسوی، رهایی از رنج در آموزه های قرآنی و آیین بودا، پژوهشنامه آموزههای قرآنی)
نقدی بر آموزه های بودا را اینجا بخوانید.