ما انسانها مانند سایر مخلوقات، دارای نفس جزئی هستیم که این نفس از مراتب جمادی (معدنی یا عنصری)، نباتی و حیوانی شروع میشود تا به مرتبهی نفس انسانی میرسد و منشأ همهی نفوس جزئی «نفس کلیّه» است. «نفس کلیّه» در نظام هستی شناسی عرفانی، «حلقهی وصل» عالم عقل کلی با عالم طبیعت است، حلقهی وصلی که باعث ارتباط نفس انسانی ما با «عالم عقل کلی» میشود. سهروردی در حکمت اشراق «نفس کلیّه» را «نور مدبر» معرفی کرده و آن را منشأ ادراکات خیالی و شهودی میداند. سنت فلسفی صدرائی نیز در نظام نظریهی حرکت جوهری، بیان کرده که تمام موجودات در مسیر کمالشان، از عالم طبیعت بهسوی این حلقهی وصل (نفس کلیّه) حرکت میکنند تا در نهایت بتوانند به عالم عقل کلی متصل شوند. علامه شهیر حسن زاده آملی (ره) نیز گفته که اگر انسان کامل مرد باشد مظهر و صورت عقل کلی و اگر زن باشد، مظهر و صورت «نفس کلیّه» است بنابراین، حقیقت ام الکتاب، سیده نساء عالمین فاطمه زهراى بتول صورت و مظهر «نفس کلیّه» بر وجه اتمّ است. پ.ن: اکنون با کنار هم گذاشتن این معلوماتی که عرض شد باید گفت، هر انسانی میتواند از طریق تزکیهی نفس و سیر وسلوک آنهم با رعایت دستورات شریعت اسلام، به مرحلهای برسد که به این حلقهی گرانبهای وصل که همان حقیقت «نفس کلیّه» است دست یافته و عاقبت با دل کندن از دنیای فانی و شهوانی و پرواز بهسوی عالم «نفس کلیّه» در فضای آسمان ملکوت و برزخ که نفسِ نازنین حضرت زهراست وارد شده و در ادامهی این سفر روحانی با دلی مملو از محبت زهرا قدم در سرزمین مقدس (عالم عقل کلی) که وجود پر مهر امیرالمومنین است گذارده و نهایتا در خانهی پدری آرام و قرار یابد. روایت است که پیامبر (ص) فاطمه (س) را دوست مىداشت و او را به کنیهی «أمّ أبیها» یعنى مادر پدر، مىخواند. حسن زاده آملی گوید: چون عقل کل، پدر است و «نفس کلیّه» مادر و موجودات از آن دو ظهور یافتهاند، و مادر انوار و فضایل، فاطمه، عقیله رسالت و مظهر «نفس کلیّه» بر وجه اتمّ است، پس بنا بر این تفسیر انفسى قویم (صحیح و نیکو) از روایت، آن جناب مادر پدرى است که خاتمیت با وى است! در نهایت، شناخت «نفس کلیّه»، دروازهای برای معرفت الهی است؛ زیرا پیامبر اسلام (ص) فرمودند: «مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ» یعنی: هر کس خودش را شناخت، پروردگارش را شناخت. در ایام شهادت مادر هستی و أمّ أبیهای رسول الله و مادر امامان برگزیده خدا، از خدا میخواهیم به اندوه بزرگ زهرا در غم فراق پدر و غم غربت و مظلومیت شوهرش ما را فاطمی کرده و به همهی مردم ایران و اهل دنیا توفیق دهد تا با عبور از تعلقات منفی دنیا و نفس اماره، لوامه و حتی مطمئنه به مقام مقدسشان که همان «نفس کلیّه» الهی میباشد واصل کرده و باران رحمتش را از ایران و ممالک اسلامی دریغ نفرماید. خدایا این لحظات همه چشم به آسمان دوختهاند ناامیدمان مکن شهادت حضرت زهرای اطهر (س) بر امام زمان (عج) و نائب ایشان مقام معظم رهبری و تمامی محبانشان تسلیت باد